USAMODZIELNIENIE jest długotrwałym procesem wprowadzającym osobę usamodzielnianą do podjęcia samodzielnego, dojrzałego życia i integracji jej ze środowiskiem lokalnym.
Proces usamodzielnienia rozpoczyna się co najmniej rok przed osiągnięciem pełnoletności przez osobę usamodzielnianą poprzez wskazanie przez nią opiekuna usamodzielnienia. W zależności od indywidualnej sytuacji życiowej wychowanka proces usamodzielnienia może trwać do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26 roku życia.
FORMY POMOCY DLA OSÓB USAMODZIELNIANYCH
Na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej osobie opuszczającej po osiągnięciu pełnoletności rodzinę zastępczą lub placówkę opiekuńczo-wychowawczą, w przypadku, gdy umieszczenie w pieczy zastępczej nastąpiło na podstawie orzeczenia sądu:
1. przyznaje się pomoc na:
a) kontynuowanie nauki,
b) usamodzielnienie,
c) zagospodarowanie;
2. udziela się pomocy w uzyskaniu:
a) odpowiednich warunków mieszkaniowych,
b) zatrudnienia.
3. zapewnia się pomoc prawną i psychologiczną.
Pomoc na kontynuowanie nauki, na usamodzielnienie oraz na zagospodarowanie jest przyznawana osobie usamodzielnianej, która przebywała w pieczy zastępczej przez okres co najmniej:
1) 3 lat - w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną;
2) roku - w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną.
Warunkiem przyznania pomocy na kontynuowanie nauki i na usamodzielnienie jest złożenie wniosku oraz posiadanie zatwierdzonego indywidualnego programu usamodzielnienia, określającego w szczególności:
1) zakres współdziałania osoby usamodzielnianej z opiekunem usamodzielnienia,
2) sposób uzyskania przez osobę usamodzielnianą wykształcenia lub kwalifikacji zawodowych, pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych oraz w podjęciu przez osobę usamodzielnianą zatrudnienia.
Pomoc pieniężna na usamodzielnienie, zagospodarowanie i na kontynuowanie nauki jest przyznawana na wniosek osoby usamodzielnianej.
Pomoc na kontynuowanie nauki
Pomoc na kontynuowanie nauki przyznaje się osobie usamodzielnianej, jeżeli kontynuuje naukę:
1) w szkole;
2) w zakładzie kształcenia nauczycieli;
3) na uczelni;
4) na kursach, jeśli ich ukończenie jest zgodne z indywidualnym programem usamodzielnienia;
5) u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego.
Wysokość pomocy na kontynuowanie nauki wynosi nie mniej niż 759 zł miesięcznie.
Pomoc pieniężną na kontynuacje nauki przyznaje się na czas nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 25 roku życia.
Pomoc na usamodzielnienie
Wysokość pomocy na usamodzielnienie wynosi:
1) w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną - nie mniej niż 4998 zł, jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres co najmniej 3 lat;
2) w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną:
a) nie mniej niż 9991zł - jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres powyżej 3 lat,
b) nie mniej niż 4998 zł - jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres od 2 do 3 lat,
c) nie mniej niż 2500 zł - jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres poniżej 2 lat, nie krócej jednak niż przez okres roku.
Pomoc na usamodzielnienie może zostać wypłacona, w zależności od ustaleń indywidualnego programu usamodzielniania, jednorazowo lub w ratach, nie później jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia.
Pomoc na zagospodarowanie
Pomoc na zagospodarowanie jest wypłacana jednorazowo, nie później niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia, w wysokości nie niższej niż 2272 zł, a w przypadku osoby legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności w wysokości nie niższej niż 4542 zł. Pomoc na zagospodarowanie może być przyznana w formie rzeczowej.
Pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych
Osobom pełnoletnim, opuszczającym pieczę zastępczą, udziela się również pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych oraz pomocy w podjęciu zatrudnienia. Pomocy tej udziela starosta powiatu na terenie którego osiedliła się osoba usamodzielniana. Wychowanek, po uzyskaniu pełnoletności, może złożyć wniosek o przydział lokalu socjalnego z zasobów mieszkaniowych miasta lub gminy w miejscu osiedlenia się. Usamodzielniany wychowanek ma także możliwość zamieszkiwania przez określony czas w mieszkaniu chronionym.
Pomoc w uzyskaniu zatrudnienia
Ten rodzaj pomocy polega na wspieraniu wychowanka w zdobyciu kwalifikacji zawodowych, uzyskaniu odpowiedniego wykształcenia zgodnie z ustaleniami zawartymi w Indywidualnym Programie Usamodzielnienia.