Świadczenia finansowe przysługujące rodzinom zastępczym oraz osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka, na podstawie ustawy z dnia 09.06.2011r. o wpieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2024r. poz.177 z późn.zm.)
Świadczenia pieniężne obligatoryjne
1) Świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka umieszczonego w rodzinnej pieczy zastępczej przysługuje w wysokości nie niższej niż kwota:
- 1 002 zł miesięcznie – w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej,
- 1 517 zł miesięcznie – w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka.
2) Dodatki do pomocy na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej do 18 roku życia:
- Na dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka, legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, przysługuje dodatek nie niższy niż 306 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania.
- Na dziecko umieszczone w zawodowej rodzinie zastępczej, na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, przysługuje dodatek nie niższy niż 306 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka.
3) Środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnym przyznawane rodzinie zastępczej zawodowej w przypadku sprawowania opieki nad więcej niż 3 dzieci i osobami, które osiągnęły pełnoletniość przebywając w pieczy zastępczej, w wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym przez rodzinę zastępcza zawodową na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, opał, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji, obliczonym przez podzielenie łącznej kwoty tych kosztów przez liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym i pomnożenie przez liczbę dzieci umieszczonych w rodzinie zastępczej wraz z osobami tworzącymi te rodzinę.
4) Środki finansowe dla prowadzącego rodzinny dom dziecka na:
- utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka, w wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym przez rodzinny dom dziecka na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, opał, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji, obliczonym przez podzielenie łącznej kwoty tych kosztów przez liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym i pomnożenie przez liczbę dzieci umieszczonych w rodzinnym domu dziecka wraz z prowadzącym rodzinny dom dziecka;
- pokrycie niezbędnych kosztów związanych z remontem lub ze zmianą lokalu w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka – do wysokości środków określonych w umowie;
- pokrycie innych niezbędnych i nieprzewidzianych kosztów związanych z opieką i wychowaniem dziecka lub funkcjonowaniem rodzinnego domu dziecka – do wysokości środków określonych w umowie.
Świadczenia finansowe fakultatywne
Rodzinie zastępczej i prowadzącemu rodzinny dom dziecka może zostać przyznane świadczenie na:
- dofinansowanie do wypoczynku poza miejscem zamieszkania dziecka,
- pokrycie niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka - jednorazowo,
- pokrycie wydatków związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki - jednorazowo lub okresowo;
- utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnym przyznawane rodzinie zastępczej niezawodowej lub zawodowej w przypadku sprawowania opieki do 3 dzieci;
- pokrycie kosztów związanych z przeprowadzeniem niezbędnego remontu lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnym dla rodziny zastępczej - raz w roku.
Świadczenia fakultatywne nie mają charakteru refundacji poniesionych kosztów.
W sprawach dotyczących świadczeń dla rodzin zastępczych i prowadzących rodzinne domy dziecka informacji udzielają pracownicy Działu Pieczy Zastępczej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radomiu przy ul. Limanowskiego134 tel. 48 360 88 29
Wynagrodzenia dla zawodowych form rodzinnej pieczy zastępczej.
Rodziny zastępcze zawodowe oraz prowadzący rodzinny dom dziecka otrzymują wynagrodzenie miesięczne z tytułu pełnionej funkcji.
Wysokość wynagrodzenia określa ustawa z dnia 9.06.2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, która stanowi, że wynagrodzenie dla:
- rodziny zastępczej zawodowej oraz prowadzącego rodzinny dom dziecka nie może być niższe niż kwota 4567 zł,
- rodziny zastępczej zawodowej pełniącej funkcje pogotowia rodzinnego nie może być niższe niż 5663 zł.
Świadczenia pieniężne przysługujące rodzinom zastępczym oraz osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka, na podstawie innych aktów prawnych.
Świadczenie wychowawcze w wysokości 800 zł miesięcznie przysługuje m.in. rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, na dziecko umieszczone w pieczy zastępczej, do czasu ukończenia przez nie 18 roku życia.
Rodziny zastępcze, osoby prowadzące rodzinny dom dziecka, dyrektorzy placówek opiekuńczo-wychowawczych składają wnioski o świadczenie wychowawcze wyłącznie w postaci elektronicznej do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a wypłata przyznanego świadczenia odbywa się wyłącznie w formie bezgotówkowej, na wskazany we wniosku rachunek bankowy.
Świadczenie „Dobry Start” przysługuje: m.in. rodzinom zastępczym, osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka, dyrektorom placówek opiekuńczo-wychowawczych – raz w roku na dziecko uczące się w szkole, aż do ukończenia przez nie 20 roku życia. Dzieci niepełnosprawne, uczące się w szkole, otrzymają świadczenie do ukończenia przez nie 24. roku życia.
„Dobry Start” przysługuje w związku z rozpoczęciem roku szkolnego, w wysokości 300 zł. Świadczenie dobry start nie przysługuje na dzieci uczęszczające do przedszkola oraz dzieci realizujące roczne przygotowanie przedszkolne w tzw. zerówce w przedszkolu lub szkole. Program Dobry Start nie obejmuje również studentów.
Przyjmowaniem wniosków o świadczenie dobry start, ich rozpatrywaniem oraz przyznawaniem i wypłatą tego świadczenia zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Wnioski o świadczenie dobry start można składać do ZUS tylko drogą elektroniczną, a wypłata przyznanego świadczenia będzie odbywać się wyłącznie w formie bezgotówkowej, na wskazane konto bankowe. Wnioski drogą elektroniczną można składać od 1 lipca do 30 listopada.
Świadczenia rodzinne.
Do świadczeń, które po spełnieniu ustawowych przesłanek mogą być przyznane opiekunom zastępczym, należą:
- jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka – tzw. Becikowe w jednorazowej wysokości 1000 zł na jedno dziecko. Warunkiem możliwości ubiegania się przez rodzinę zastępczą o przyznanie becikowego jest posiadanie opieki prawnej nad dzieckiem umieszczonym w jej pieczy zastępczej. Nie ma przy tym znaczenia, czy sprawowana jest ona w formie rodziny spokrewnionej, niezawodowej, czy też zawodowej.
O przyznanie świadczenia należy się zwrócić się w ciągu 12 miesięcy od dnia uzyskania opieki prawnej . Świadczenie to uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego.
- świadczenie rodzicielskie –( tzw. kosiniakowe), uprawniona jest m.in. rodzina zastępcza spokrewniona oraz rodzina zastępcza niezawodowa. Świadczenie rodzicielskie – tzw. kosiniakowe – jest wypłacane w miejsce pobierania zasiłku macierzyńskiego osobom, które w dniu objęcia dziecka opieką nie miały uprawnień pracowniczych, a co za tym idzie: nie mogły przejść na urlop macierzyński. Obecnie wynosi ono 1000 zł miesięcznie. Świadczenie jest wypłacane rodzinie zastępczej spokrewnionej lub rodzinie zastępczej niezawodowej przez okres:
• 52 tygodnie – w przypadku objęcia opieką jednego dziecka,
• 65 tygodni – w przypadku objęcia opieką dwojga dzieci,
• 67 tygodni – w przypadku objęcia opieką trojga dzieci,
• 69 tygodni – w przypadku objęcia opieką czworga dzieci,
• 71 tygodni – w przypadku objęcia opieką pięciorga i większej liczby dzieci.
Świadczenie przysługuje rodzicowi zastępczemu od dnia objęcia dziecka lub dzieci opieką, jednak nie dłużej niż do dnia ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka z odroczonym obowiązkiem szkolnym – 10. roku życia.
ŚWIADCZENIA OPIEKUŃCZE
- zasiłek pielęgnacyjny, przyznawany jest w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Uprawnione do niego są wszystkie dzieci umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej, jeżeli legitymują się orzeczeniem o niepełnosprawności, osoby niepełnosprawne w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności; osoby niepełnosprawne w wieku powyżej 16 roku życia legitymujące się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia. Z wnioskiem o zasiłek pielęgnacyjny może wystąpić rodzina zastępcza (bez względu na formę) – niezależnie od tego, czy ma ona także status opiekunów prawnych.
Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego od 1 listopada 2019 r. wynosi 215,84 zł miesięcznie.
- świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach przysługuje rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18 roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji
Świadczenie pielęgnacyjne od 1 stycznia 2025 r. wynosi 3 287 zł miesięcznie.
Kwota świadczenia pielęgnacyjnego podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 stycznia.
O przyznanie świadczeń na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku oświadczeniach rodzinnych należy się zwrócić do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania ośrodka pomocy społecznej.
Uprawnienia rodzicielskie opiekuna zastępczego
Uprawniona jest tu rodzina zastępcza niezawodowa lub rodzina zastępcza spokrewniona.
Urlop macierzyński
Zgodnie z zapisami Kodeksu pracy (art. 183) pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej lub prowadzącego rodzinny dom dziecka), ma prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze:
• 20 tygodni – w przypadku przyjęcia jednego dziecka,
• 31 tygodni – w przypadku przyjęcia dwojga dzieci,
• 33 tygodnie – w przypadku przyjęcia trojga dzieci,
• 35 tygodni – w przypadku przyjęcia czworga dzieci,
• 37 tygodni – w przypadku przyjęcia pięciorga lub większej liczby dzieci.
Urlop ten jest należny w przypadku przyjęcia dziecka poniżej 7. roku życia, a w przypadku przyjęcia do rodziny dziecka z orzeczonym odroczonym obowiązkiem szkolnym – do ukończenia przez niego 10. roku życia. W przypadku gdy do rodziny zastępczej trafi dziecko tuż przed 7. urodzinami (ewentualnie 10. w przypadku dziecka o odroczonym obowiązku szkolnym), ma prawo do 9 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Urlop rodzicielski
Rodzicom zastępczym niezawodowym i spokrewnionym przysługuje również urlop rodzicielski w wymiarze:
• 41 tygodni w przypadku przyjęcia jednego dziecka,
• 43 tygodnie w przypadku przyjęcia dwojga lub większej liczby dzieci,
• 38 tygodni w przypadku przyjęcia dziecka poniżej 7 lat (lub 10 lat przy odroczeniu obowiązku szkolnego) po wykorzystaniu urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze 9 tygodni .